Öncelikle 2020’yi atlattığımız için kendimizi bir tebrik edelim. Biliyorum her yıl “bu yıl en kötü yıldı, umarım seneye daha iyi olur” diyoruz ve hiçbir zaman seneye daha iyi olmuyor, fakat 100% emin bir şekilde 2020 yılın gelmiş geçmiş en kötü yıl olduğunu söyleyebiliriz. Geçen yılı ölümcül bir virüsle başladık ve maalesef hala evlerimizdeyiz ama 2020’nin en korkunç yıl olmasının sebebi sadece pandemi değil, bu yıl aynı zamamnda sivil huzursuzluklarla ve facialarla nitelendirildi. Gelin size Ocak’tan Aralık’a kadar iyisiyle, kötüsüyle gözümüzden kaçanları veya unuttuklarımızı hatırlayalım.
1 Ocak – Avustralya Yanıyor
Ta 2019’un yazında başlayan bu yangın sonucunda kilometrelerce ormanı yok oldu, 33 kişi hayatını kaybetti ve devlet ulusal acil durum ilan etmek zorunda kaldı. Cehennem gibi bir yıla ateşler içinde girdik.
3 Ocak – 3. Dünya Savaşı Kıvılcımları
A.B.D. İran Devrim Muhafızları Ordusu’na bağlı Kudüs Gücü Komutanı ayrıca en üst düzey ve nüfuz sahibi komutanlarından biri olan Kasım Süleymanii, insansız hava aracı saldırısıyla Irak’ın başkenti Bağdat havalimanında öldürülmüştür. İran ardından A.B.D. ye şiddetli bi tepki verecekleri vaat ettiler fakat sonucunda beklendiği kadar büyük bir çatışmayla sonuçlanmadı.
7 Ocak – İlk Korona Virüsü Vakası
Çin’in Wuhan şehrinde yeni tespit edilen Korona Virüsün ilk insan vakası kaydetilmiştir. Bu virüsün hayvanlardan insanlara geçildiği tespit edilmiştir fakat hangi hayvan veya nasıl geçtiği tam tespit edilememiştir. Sonrasını biz de biliyoruz zaten, günümüzde (Ocak 2021) uluslararası toplam vaka sayısı 90 milyonu almak üzeredir.
8 Ocak – İran ve Irak Arasında Çatışma
Henüz birkaç gün önce kendilerine yapılan saldırıya karşılık olarak İran Irak’taki bir askeri üse roket atmıştır. Sonucunda birkaç tane Amerikan asker hayatını kaybetmiştir ve bu da tüm yıl sürecek İran-A.B.D. gerginliğin önizlemesi olmuştur.
11 Ocak – Korona Virüsünden Ölen İlk Kişi
Wuhan’da bilinen ilk koronadan ötürü ölüm gerçekleştirmiştir. Bu sayı durmak bilmeden her geçen gün artarak günümüzde (Ocak 2021) tüm dünyada ölüm sayısı neredeyse 2 milyona ulaşmıştır.
26 Ocak – Basketbol Camiasının En Büyük Kaybı
Daha virüs pek uluslararası gündemde değilken başka bir Kobe Bryant’ın ölümü tüm spor severlerini sarsmıştı. Helikopter kazasında kızı Gigi ve o sırada yanlarında olan 13 kişi hayatlarını kaybetmiştir. Bu kadar efsanevi ve ilham verici yıldızın genç ve ani ölümü herkesi derinlemesine etkilemiştir.
31 Ocak – Brexit
Yıllardır beklenen ve çekişmeli geçen İngiltere’nin Avrupa Birliği’nden ayrılması 2020’nin başında sonuçlanmıştır. 2016’da başlatılan, 2 tane bakandan ve sayısızca anlaşma değişikliğinden geçen Brexit her iki tarafın bir anlaşmaya varması ile resmileştirilmiştir. Bunun ayrılığın koşullar 1 Ocak 2021 itibariyle geçerli olacaktır.
10 Şubat – Oscar’larda Parazit Aldı Başını Götürdü
Bu yılda büyük toplulukların ve kutlamaların gerçekleştiğini hatırlamak çok zor. Hatta yüzlerce insanın dip dibe maskesiz ve endişesiz toplanması şimdi düşündükçe bile insanı geriyor fakat Şubat’ta hayatımız hala normalken Oscar’ları heyecanla takip ettik. Güney Kore yapımı olan “Parazit” En İyi Film Ödülü’nü kazanan ilk yabancı dil film olarak tarihe geçti.
1 Mart – Türkiye Suriye’nin Beşar Esad’ın Rejimine Karşı Savaş İlan Eder
2020’de Türkiye, Suriye’nin 9 yıllık savaşı boyunca Ruslardan ve Suriye’den gelen füze saldırısından en büyük askeri kayıplarından birini yaşamıştır. Buna karşılık olarak Türk Hükümeti Beşar Esad’a ve onun rejimine resmi olarak savaş ilan etmiştir.
10 Mart – İtalya İlk Milli Sokağa Çıkma Yasağı Koyan Ülke Olur
Hem İtalya’nın 2. en fazla vaka yoğunluğu yaşayan ülke durumuna gelmesinden hem de dünyanın en yaşlı nüfuslardan birine sahip olmasından dolayı dünyada bir ilk olan milli bir sokağa çıkma yasağı uygulamıştır.
11 Mart – WHO Tarafından COVID-19’u Küresel Pandemi İlan Edilir
Cenova’da yapılan brifing ardından WHO’nun genel direktörü virüsün yayılma hızından ve şiddetinden dolayı uluslararası bir tehdit olduğunu, bir pandemi olduğunu duyurmuştur.
11 Mart – Harvey Weinstein Hapis Cezası Aldı
2018’de ortaya çıkan tecavüz ve cinsel taciz suçlamalar sonrasında Hollywood’un en büyük yapımcısı Harvey Weinstein hakkında hukuki işlem başlatılmıştır. Neredeyse 2 yıl süren bu mahkeme, ömür boyu hapis cezası ile sonuçlanmış.Ne kadar kötü bir sene geçirsek de para ve güçten bağımsız adaletin yerini bulması insanlık için önemli bir umut kaynağı olmuştur.
11 Mart – Türkiye’de İlk COVID-19 Vakası
Amerika ve Avrupa gibi ülkeleri olağanüstü hallere sokan virüsün bize de ulaşması muhakkaktı, sadece zaman meselesiydi. 11 Mart’ta Türkiye’deki ilk COVID-19 vakası açıklanmıştır. Günümüzde (Ocak 2021) Türkiye’de toplam vaka sayısı 2.32 milyona ulaşmıştır.
16 Mart – Türkiye’de Okullar Kapanır
Pandeminin durumu kötüleştikçe tedbir almak amaçlı MEB Nisan tatilinin 16 Mart’a çekerek okulları kapatmıştır, tatilin ardından online eğitimle devam edileceğini açıklamıştır. 2021 Ocak ayı itibariyle okullar hala kapalıdır ve not/ortalama/sınav gibi şeylerin durumu belirsizdir. Bu uzaktan eğitim sürecinde binlerce çocuk internet ve televizyon gibi altyapı eksikliklerinden hala eğitime erişilememektedir.
10 Nisan – Türkiye’de İlk Sokağa Çıkma Yasağı
Yavaş yavaş restoran ve kuaför gibi toplanma ve hizmet yerlerinin kapanmasının ve büyük topluluk organizasyonların iptal edilmesi ardından Nisan’da ilk defa tüm hafta sonunu kapsayan milli bir sokağa çıkma yasağı konulmuştur. Vaka sayılarının değişen yoğunluğuyla gidip gelen bir uygulama haline gelmiştir.
25 Mayıs – ABD’de BLM Protestoları
A.B.D. kölelik ve ırkçılık üzerine kurulan bir ülkedir ve bu olgular sözde yok edildiğinden beri en az 100 geçmiş olmasına rağmen George Floyd’un cinayeti bize hala ırkçılığın ve sistematik ayrımcılığın sapa sağlam olduğunu acı bir şekilde hatırlatıyor. Derek Chauvin ve 3 tane daha polis memuru bir sahte banknot kullanım ihbarı üzerine George Floyd’u tutuklamıştır ve Floyd’un boynuna dizini 9 dakika boyunca bastırarak George Floyd’un havasızlıktan ölümüne sebep olmuştur. Uzun zamandır, özellikle yakın zamanlarda başka afrikalı-amerikalılara işlenen polis zulümlerinden dolayı artan gerginlik, mesela uyurken öldürülen Breonna Taylor veya henüz 12 yaşında olan Tamir Rice’ın cinayeti, George Floyd’un son dakikalarının videosunun internette yayılması ile zirveye ulaşmıştır ve sonucunda aylar süren BLM (Black Lives Matter) protestoları başlamıştır. Suçla polislerin tutuklanması ve polis sisteminin gözden geçirilmesi çağrıları bulunmuştur. 2021’de cinayet işleyen polislerin bir çoğu hala serbest ve polis sistemine getirilen değişiklikler minimaldir.
10 Ağustos – Belarus Seçimi ve Protestolar
10 Ağustos gecesi başkanlık seçimleri sonucunda Belarus’ın ilk ve tek başkanı Alexander Lukashenko oy çoğunluğuyla tekrar başkan seçildiğini ilan etmiştir fakat muhalefet lideri Sviatlana Tsikhanouskaya’nın önderliğinde açılan soruşturma komitesinin sonucunda Lukashenko’nun seçim sonuçları hakkında yalan söylediğini ifşa etmiştir. Tsikhanuoskaya’nın aslında oyların %60’ını aldığı ortaya çıkmıştır. Hem muhalefet hem de Avrupa Birliği ve Kanada gibi güçler Lukashenko’nun yönetimden inme ve halkın iradesini kabul etme çağrılarında bulunmuştur, Avrupa Birliği Lukashenko’ya ve seçim sahtekerliğine ortak olan başka devlet adamlarına yaptırımlar uygulamıştır. Lukashenko’nun seçimin gerçek sonuçları kabul etmemesinden ötürü tüm ülkede büyük protestolar başlamıştır. Belarus tarihçesi boyunca devlete karşı yapılan en büyük protestolar hala devam etmektedir.
1 Haziran – Kongo Cumhuriyeti’nde Ebola Salgını
Dünyada bir ölümcül virüs yetmezmiş gibi bir de Ebola tekrar bir uğramaya karar verdi. 1976’da Ebola keşfedildiğinden beri bu Kongo’daki 11. salgındır. Kovid’in dünyadaki tek sağlığımızı tehdit eden hastalığın olmadığını hatırlatmıştır.
30 Haziran – Hong Kong Otonomisini Kaybeder
Neredeyse 1 yıldır devam eden Hong Kong’un otonomisini koruma mücadelesi başarısızlıkla sona ermiştir. 30 Haziran’da halkın haberi olmadan Hong Kong’un yasama organı NPCSC “Hong Kong Milli Güvenlik Yasası” nı kabul ederek Çin Cumhuriyeti’nin kendilerince hükümetin aleyhine davranan insanları tutuklama ve yargılama hakkını elde etmiştir ve Hong Kong’a önceden tanınan özgür irade geri alınmıştır.
4 Ağustos – Beirut Patlaması
Lübnan’ın başkentinde meydana gelen büyük patlama sonucunda en az 190 kişi hayatını kaybetmiştir ve binlerce kişi yaralanmıştır. İlk başta terör saldırısı olduğu düşünülen patlamanın asıl kaynağı kazara detone edilen 2,750 ton amonyum nitrat olduğu tespit edildi.
27 Ekim – Azerbaycan ve Ermenistan Çatışması
Dağlık Karabağ bölgesi neredeyse son 30 yıldır Azerbaycan ve Ermenistan arasında bir çok sınır kavgasına sebep olmuştur. Tartışma konusu olan bölge tüm dünya tarafından resmi bir şekilde Azerbaycan’a ait olduğu kabul edilse de bölgedeki yüksek Ermeni nüfusu ve Ermenistan güçlerin hakim olması gerginliklere sebep olmuştur. Bölgedeki hakimiyetlerini geri almak ve Ermeni güçlerinden halkı korumak iddiasıyla 27 Ekim’de Azerbaycan Karabağ’ın Kuzeyine hareket yapmıştır, Ermenistan da kendini koruma amaçlı tepki verdiğini savunmuştur ve sonuç itibariyle 2 ülke arasında çatışma başlamıştır. Yaklaşık 2 ay süren çatışma boyunca 3 farkı ülke tarafından ateşkes sağlanmaya çalışsa da hepsi başarısızlıkla sonuçlanmıştır. Sayısızca kayıptan sonra 13 Aralık’ta imzalanan ateşkes sonucunda Karabağ Bölgesi Azerbaycan topraklarına geri katılmıştır ve hakimiyetleri tekrar kurulmuştur.
30 Ekim – İzmir Depremi
İzmir’de saati 14.51’de meydana gelen ve 6,9 şiddetindeki depreminde 114 yurttaşımız hayatını kaybetmiştir ve 994 kişi yaralanmıştır. Zaten pandemiyle mücadele eden insanlar bir de mal kaybı ve evsizliğe maruz kalıştır. Bu kadar zararın aslında önlenebilir olduğu, insanların hayatını daha çok tehlikeye atan ve bir sürü ölüme sebep olan denetimsiz ve ucuza yapılmış evlerin olduğu ortaya çıkmıştır.
3 Kasım – A.B.D. Başkanlık Seçimleri
Pandemi olmasına rağmen atılan oy sayısı rekorunu kıran bu çekişmeli seçim sadece A.B.D. yi değil tüm dünyanın odak noktası oldu. Biden mı Trump mı herkesin gündeminde oldu. Neredeyse sandıklar kapandıktan 1 hafta sonra A.B.D. nin yeni başkanı Joe Biden ilan edildi. Trump o günden bu yana aslında seçimi kazandığını ve büyük çapta seçim yolsuzlukları olduğunu iddia etmiştir. İddiaları hiçbir yetki tarafından ciddiye alınmadı ve hukuki bir süreç başlatamasa da ülkeyi bölmeyi ve kutuplaştırmayı becermiştir.
8 Kasım – Dolar 8 Oluyor
8 Kasım gecesinde Dolar’ın 8, Euro’nun 10!a çıktığının acı gerçeğiyle yüzleştik. Hemen ardından Ekonomi Bakanı ve Cumhurbaşkanının damadı olan Berat Albayrak sağlık nedenlerinden istifa ettiğine dair instagram hesabından bir metin paylaşmıştır. İstifa duyurusunun resmiyetsizliğinden ötürü birçok insan Albayrak’ın hacklendiğini varsaymıştı fakat ertesi gün bakanın da resmi bir açıklamasıyla Berat Albayrak’ın dolar ve euroyu zirvede bırakarak işinden istifa ettiği doğrulanmıştır.
9 Kasım – İlk Güvenilir Pfizer COVID-19 Aşısı Halka Açıklanıyor
Bu karamsar yılımızı aydınlatan ve umut veren haberi gelmiştir. Uzun bir araştırma ve test sürecinden sonra ünlü ilaç firması Pfizer, COVID-19 mRNA açısını geliştirdiğini ve yakın bir zamanda piyasaya sürüleceğini tüm dünyaya bildirdi.
14 Aralık – Sağlık Çalışanlarına İlk COVID-19 Aşısı Yapılıyor
Amerikalı sağlık çalışanları ilk Pzifer aşısı olan insanlardan biri olmuştur ve 2021’in sonuna kadar aşının tüm dünyaya yayılması bekleniyor.
Bazı inanılmaz kompleks ve incelikli konuları korkunç bir şekilde basitleştirerek anlattığım için affınızı dilerim . Ben de hala bu yılın verdiği toplumsal travmayı atlatmaya çalışıyorum. 2020’nin büyük kayıplarla, izolasyon ve belirsizlikle geçmesi hepimizi derinden etkilemiştir. Bazen 1 yılımız tamamen boşa gitmiş olduğunu düşünsek de hepimiz kendimiz ve dünyamız hakkında yeni şeyler öğrenerek bu yılı da geride bırakmış olduk. 2020 değişimin yılıydı ve hayatın asla tam eskisi gibi olmayacaktır, bu belki de iyi bir şeydir. Ben gerçekten bir şeylerin iyileşebilmesi için önce kötüleşmesi gerektiğini inanırım ve bu da farklı bir durum değil. Olumlu bir hisle bırakmak adına sizi şu düşünceyle uğurlayım; her şey sonunda düzelir, eğer düzelmediyse de demek ki son değildir.
